پرچم را می توان وسیله ای برای به نمایش گذاشتن هویت مشترک اعضای یک گروه دانست. پرچم کشورهای مختلف مصداق بارز این مسئله است؛ اما علاوه بر کشورها، امروزه تیم ها و باشگاه های ورزشی، حتی سازمان ها و کسب و کارها نیز با خرید پرچم کشورها و تیم های ورزشی به عنوان سمبل فعالیت خود استفاده می کنند.
تیم های ورزشی ایرانی، به خصوص فوتبال از قاعده فوق مستثنی نیستند. به منظور آشنایی بیشتر با پرچم ورزشی، در این نوشتار قصد داریم، به تاریخچه پرچم های دو تیم فوتبال معروف ایرانی بپردازیم. پرچم های پرسپولیس و استقلال در گذر زمان، دچار تغییراتی شده اند که دانستن آنها خالی از لطف نیست.
تاریخچه پرچم استقلال
جهت بیان تاریخچه پرچم باشگاه استقلال، بهتر دانستیم که تغییرات لوگوی این باشگاه را در گذر زمان به صورت مرحله به مرحله بیاوریم.
- در سال ۱۳۲۴ باشگاهی تحت عنوان دوچرخه سواران تأسیس شد که لوگوی پرچم آن، دوچرخه ای همراه با سوار آن را نشان می داد. در طراحی این پرچم از رنگ های آبی و سفید استفاده شده بود.
- در اواخر سال ۱۳۲۸، تیم دوچرخه سواران به تاج تغییر نام یافت؛ از این رو لوگو و پرچم باشگاه نیز تغییر کرد؛ اما در دو سمت چپ و راست نماد تاج، حلقه هایی به چشم می خورد که نام دوچرخه سواران را تداعی می کرد.
- پس از پیروزی انقلاب اسلامی، هم زمان با تغییر نام تاج به استقلال، لوگو و پرچم باشگاه نیز عوض شد. لوگویی که از سال ۶۲ تا ۷۰ به کار می رفت، طرح خاصی داشت که نام استقلال و نیمی از یک توپ چهل تکه را در بر می گرفت.
- بعد از سال ۱۳۷۰، شاهد لوگویی دایره ای شکل هستیم که سه حلقه به هم پیوسته، درون آن دیده می شوند. ظاهراً در آن زمان برای طراحی لوگوی استقلال جایزه تعیین شده و این طرح از میان حدود سیصد طرح انتخاب گشته است. این لوگو علاوه بر این که نماد باشگاه دوچرخه سواران است، قرارگیری حلقه های آن به گونه ای است که نام استقلال را تداعی می کند؛ از طرفی پنج حلقه المپیک را نیز نشان می دهد.
- در سال ۷۹ دوباره لوگو و پرچم استقلال، دستخوش تغییر شد، اما لوگوی جدید تنها یک سال دوام آورد و مجدداً پرچم قبلی جای آن را گرفت. این لوگوی غریب، از فریمی آبی رنگ به همراه تصویری از یک دلفین، توپ فوتبال و مربع های سفید و آبی تشکیل شده بود.
- آخرین تغییر در سال ۱۳۸۶ اتفاق افتاد و طی آن دو ستاره طلایی به پرچم تیم استقلال اضافه شد. علت این تغییر، دو بار قهرمانی تیم فوتبال استقلال در مسابقات قهرمانی آسیا در سال های ۱۹۷۰ و ۱۹۹۰ است.
تاریخچه پرچم پرسپولیس
همان طور که تیم استقلال به رنگ آبی شناخته می شود، نام پرسپولیس نیز همواره با رنگ قرمز عجین بوده است. در ادامه تاریخچه تغییرات پرچم پرسپولیس را می خوانیم.
- اولین لوگویی که تیم پرسپولیس برای پیراهن و پرچم خود استفاده کرد، طرحی با نماد فروهر بود. این لوگو در سال ۱۳۴۷ و تقریباً هم زمان با آغاز پیوستن بازیکنان تیم شاهین به پرسپولیس، استفاده شد. هر چند که در سال ۱۳۴۸ لوگوی مذکور، حتی بر روی پیراهن بازیکنان نیز مشاهده نمی شد، اما یک سال بعد و تا سال ۱۳۵۲ همچنان به کار می رفت.
- تاریخ تیم فوتبال پرسپولیس، گویای آن است که در سال های ۵۵ و ۵۶، باز هم لوگویی بر روی پرچم یا لباس بازیکنان مشاهده نمی شد. در سال ۵۷ دوباره لوگویی با نماد فروهر (اندکی متفاوت از قبلی) به کار رفت؛ اما بعد از ۵۷، تا سال ۶۵، پرسپولیس، لوگو نداشت.
- طی سال های ۶۶ تا ۶۸، همچنان پرسپولیس، پرچم خاصی نداشت و تنها از لوگوی مشهور به پیروزی بر روی پیراهن بازیکنان نقش بست. پیروزی، نام جدید تیم، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی محسوب می شود که البته بعد از چند سال مجدداً از نام پرسپولیس استفاده شد.
- تقریباً ۳ سال بعد از سال ۶۸، باز هم پرسپولیس، لوگو نداشت؛ تا این که در سال ۱۳۷۲ با الهام از سرستون های تخت جمشید، لوگویی برای این تیم طراحی شد.
- طی سالیان ۷۶ تا ۸۲ لوگوی پرسپولیس تا حدودی تغییر شکل داد و داخل یک دایره قرمز رنگ قرار گرفت؛ اما اصل ماهیت آن همان بود و ستون های تاریخی تخت جمشید را تداعی می کرد؛ البته در سال‌های ۸۲ تا ۸۵ نماد پرسپولیس به مرحله قبل بازگشت.
- در سال های ۸۵ تا ۹۱، لوگوی پرسپولیس، ساده تر شد. یعنی همان جام و جانوران افسانه ای برگرفته از سرستون های تخت جمشید را نشان می داد، ما از شلوغی و خطوط پیچیده خبری نبود.
- مهم ترین و اساسی ترین تغییر در لوگوی پرسپولیس به سال ۱۳۹۱ بر می گردد و شاید بتوان گفت، از این زمان، تیم از پرچم واقعی برخوردار شد. در این زمان کار طراحی لوگو به گروه ویژه ای سپرده شد. نتیجه این فعالیت آن بود که فریم اطراف لوگو، شکل سپر به خود گرفت و طرح قبلی به همراه نام پرسپولیس در داخل این فریم قرار داده شد.
- در سال ۱۳۹۶ که تیم فوتبال پرسپولیس، دهمین عنوان قهرمانی رقابت های لیگ سراسری را به دست آورد، یک ستاره طلایی رنگ به پرچم تیم افزوده شد.
خرید پرچم استقلال و پرسپولیس
امروزه چاپ پرچم برای فعالیت های مختلف فرهنگی، ورزشی و تجاری، رواج یافته است؛ به تبع این مسئله شاهد رونق خرید پرچم تیم های معروفی مانند پرسپولیس و استقلال می باشیم.
مجموعه اریکه پرچم ایرانیان در زمینه طراحی، چاپ و تولید اقسام گوناگون پرچم از جمله پرچم های ورزشی فعالیت می کند. این پرچم ها انواع مختلفی دارند و ممکن است، از نوع پرچم رومیزی، پرچم تشریفاتی، یادبود و … باشند. هر کدام از اینها نیز در ابعاد و اشکال مختلف، قابل خرید و فروش هستند. لازم به توضیح است که پرچم تشریفات، حالت ایستاده دارد، برای گوشه اتاق، لابی یا نمایشگاه مناسب می باشد.
چاپ پرچم استقلال و پرسپولیس
همانند سایر موارد مشابه، چاپ پرچم پرسپولیس یا استقلال را می توان به روش های گوناگون انجام داد؛ به عنوان مثال به چاپ دیجیتالی، لیزری، چاپ سیلک یا گلدوزی روی پرچم اشاره می کنیم. به علاوه این پرچم‌ها را می توان با استفاده از پارچه های مختلف (مثلاً ساتن و مخمل) به صورت ریشه دار، لبه لیرزی بدون ریشه، یک طرفه یا دو طرفه چاپ کرد.